یاداشت دکتر مطلق در خصوص اثرات ویروس کووید ۱۹ در استان خوزستان
شهرنوشت : دکتر مطلق هیات علمی دانشگاه و مشاور معاونت بهداشت وزارت بهداشت درمان و اموزش پزشکی نخستین موارد ابتلا به کووید-۱۹ در استان خوزستان در تاریخ ۴/۱۲/۱۳۹۹ گزارش شده است که با توجه به شرح حال مسافرت از قم احتمالا یکی ...
شهرنوشت :
دکتر مطلق
هیات علمی دانشگاه و
مشاور معاونت بهداشت وزارت بهداشت درمان و اموزش پزشکی
نخستین موارد ابتلا به کووید-۱۹ در استان خوزستان در تاریخ ۴/۱۲/۱۳۹۹ گزارش شده است که با توجه به شرح حال مسافرت از قم احتمالا یکی از چندین مورد کیس وارده به استان از از قم ، گیلان وچین ( ووهان و شیهان ) و…بوده است . که به دلیل عدم اطلاع از وقوع اپیدمی در آن نقاط و در مراحل ابتدایی بودن ظرفیت سازی آزمایشگاهی تشخیص بیماری در استان سایر موارد وارده احتمالی در هفته اول اسفند مورد شناسایی قرار نگرفت
از هفته دوم اسفند شناسایی موارد جدید ابتلا رو به فزونی نهاده است که تا پایان اسفند به اولین قله ( پیک ) خود رسیده است . نمودار شناسایی موارد در استان خوزستان به شرح زیر می باشد:
• نخستین آزمایشگاه استان در دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور در انتهای هفته اول اسفند در شهر اهواز راه اندازی شد.
• پس از افتتاح آزمایشگاه رفته رفته بر تعداد موارد شناسایی شده بستری افزوده شد.در این بازه زمانی نمونه گیری از موارد بی علامت از (جمله افراد در تماس) انجام نمی شد.
• اجرای سیاست های بهداشتی با جلب همکاری مردمی منجر به سیر نزولی نمودار شناسایی موارد بستری در واپسین روزهای سال ۱۳۹۸ گردد.
• شواهد نشان می دهد در روزهای پایانی سال علی رغم ممنوعیت تردد بین استانی و شهرستانی ورود مسافران به استان رخ داده است . که توقف سیر نزولی موارد بستری در هفته اول فروردین ماه را یکی از عوامل آن برشمرد. موضوع دیگری که می تواند توجیه کننده احتمالی توقف سیر نزولی و ورود به مرحله کفه ( Plato) باشد ضریب اشغال بالای تخت های اختصاص یافته برای کووید ۱۹ در اولین روزهای سال باشد .
• افتتاح آزمایشگاه دانشگاه علوم پزشکی دزفول و آزمایشگاه دوم علوم پزشکی جندی شاپور در ۱۳ و ۲۳ فروردین نیز می تواند از عوال احتمالی باشد که در افزایش شناسایی موارد بستری قطعی کووید۱۹ اثر داشته باشد.
• از اولین روزهای اردیبهشت ماه افزایش موارد بستری قطعی در استان را در پی افتتاح این دو آزمایشگاه می توان مشاهده کرد .
• افتتاح آزمایشگاه دانشکده علوم پزشکی آبادان در هفته دوم اردیبهشت همزمان شده است با شناسایی یک طغیان کووید۱۹ در شهرستان آبادان ، که می تواند تا حدی تحت تاثیر این افتتاح بوده باشد.
چنان چه ۸۰ روز گذشته از شروع طغیان کووید ۱۹ در استان خوزستان را به ۴ بازه ۲۰ روزه تقسیم کرده و نمودار موارد بستری کووید۱۹ مثبت را رد هریک از این بازه ها ترسیم کتنیم به نمودار های زیر دست خواهیم یافت :
همان گونه که در شکل مشاهده می شود :
• در بازه بیست روزه اول ( از بیک تا بیست اسفند ۱۳۹۸ ) روند شناسایی نموارد بستری قطعی کووید ۱۹ تصاعدی بوده است
• در بازه های بیست روزه دوم و سوم روند تقریبا خطی با شیب بسیار کم فزاینده بوده است.( مرحله کفه )
• در بازه بیست روزه چهارم ( از ۳۰ فروردین تا ۱۸ اردیبهشت ) روند شناسایی موارد کووید ۱۹ بستری قطعی در استان سیر افزایشی یافته است .( که برایند نیروهای افزاینده طغیان و اقدامات بهداشتی اجتماعی کنترلی بوده است ) .
با توجه به نمودار زیر
می توان چنین استنباط کرد که اگر اقدامات بهئداشتی اجتماعی کنترلی که در یک ماه اخیر تشدید شده است ( تشدید اقدامات بهداشت محیطی ، تشدید بیماریابی فعال در مراکز ۱۶ ساعته و اعمال محدودیت ها و انجام آموزش ها و آزمایشات تشخیصی بیشترو… ) وجود نداشت و روند بستری موارد قطعی کووید۱۹ به حالت الف نمودار فوق رخ می داد. و در واقع می توان چنین برداشت نمود که محجموع اقدامات بهداشتی اجتماعی کنترلی انجام شده منجر به کاهش ۱۴۰۰ بستری کووید ۱۹ گردیده است و از مرگ ۱۴۰ نفر جلوگیری نموده است
• نکته مهم دیگر ی که در بخش ج این نمودار می توان مشاهده کرد این است که خط ( ج) خط فرضی ظرفیت تخت های اخصاص یافته به موارد بستری مشکوک و قطعی کووید۱۹ می باشد. که در صورتی که اقدامات بهداشتی اجتماعی کنترلی انجام نمی گرفت در دهه پایانی فروردین ماه شاهد سرریز موارد بدحال از بیمارستان های منتخب به دیگر بیمارستان ها می بودیم . پدیده ای که ، در ده روز اخیر در بیمارستان رازی اهواز تقریبا در حال وقوع می باشد و بیماران در حال ارجاع به بیمارستان های منخب هستند .
• نکته دیگر آن که اگر روند بستری موارد قطعی با همین شیب فعلی تداوم یابد تا پایان اردیبهشت ماه احتمالا ظرفیت بستری بیماران تحت فشار بیشتری قرار خواهد گرفت و نیاز به سیاست گذاری های جدید در استفاده از ظرفیت تخت های دیگر بیمارستان ها خواهد بود. (خط… ) اگر برای دیدن اثرات اقدامات کنترلی بهداشتی اجتماعی ۱۴ روز بازه زمانی را فرض کنیم چنین نتیجه گیری می شود که حتی آغاز تشدید اقدامات کنترلی از همین روز آغاز شود احتمالا تاثیر خود را پس از نقطه ( د) نشان خواهد داد.